Ceramika Budowlana
Pismo ukazuje się od 1953 roku
Wydanie specjalne
30-lecie Związku Pracodawców Ceramiki Budowlanej
ceramika budowlana
Spis treści:
03
04
10
07
14
24
28
31
35
39
20
19
Wstęp
ESG czyli rozwój zrównoważony
w produkcji ceramiki budowlanej
Szlifowane pustaki ceramiczne.
Nowa epoka w budowaniu ścian
Bezpieczeństwo ścian z pustaków
ceramicznych w kontekście wilgotności
Konkurs Architektury Ceglanej
dla studentów architektury
Kostki brukowe z klinkieru
- prawdziwa siła natury
Nowoczesny trend w budownictwie
– elewacje z dachówek ceramicznych
Zintegrowana fotowoltaika
w budownictwie ceramicznym
Odkrywanie uroku dachów trzech zamków
w Polsce krytych ponadczasową karpiówką
Rola producentów ceramiki budowlanej w świecie BIM.
Budowanie relacji w procesie inwestycyjnym
Ceramiczne fasady przyszłości
Architekci wybierają ceramikę
30-lecie powstania Związku Pracodawców Ceramiki Budowlanej jest dobrą okazją do krótkiej prezentacji naszej
działalności i dokonań na przestrzeni ostatnich lat.
Misją Związku jest od lat promocja ceramiki budowlanej. Od początku istnienia Związku prowadzimy w niezależ-
nych instytutach naukowo-badawczych badania dokumentujące parametry ceramicznych wyrobów budowlanych i korzy-
ści płynące z ich zastosowania.
Członkowie Związku biorą aktywny udział w pracach Komitetów Technicznych PKN przy opracowywaniu, zarówno
norm dotyczących materiałów budowlanych, jak i metod ich badania, a także uczestniczą w pracach organizacji branżo-
wych opiniujących propozycje nowych przepisów budowlanych.
Od kilku lat, we współpracy ze Stowarzyszeniem Architektów Polskich, organizujemy Konkurs Architektury
Ceglanej dla studentów architektury. W dotychczasowych 6 edycjach konkursu udział wzięło ponad 600 studentów z niemal
wszystkich wydziałów architektury z całej Polski.
Promując ceramikę budowlaną współpracujemy również z wybitnymi architektami, którzy dzielą się swoją wiedzą
i doświadczeniem ze swoich realizacji z wykorzystaniem cegieł ceramicznych.
Przywiązujemy wagę do kształcenia zawodowego przyszłych profesjonalistów budowlanych. Współpracujemy
z Wydziałem Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie oraz z uczelniami kształcącymi
przyszłych architektów i inżynierów budownictwa, jak również z wieloma szkołami zawodowymi. Członkowie Związku towa-
rzyszą młodym murarzom podczas dorocznego Turnieju Złota Kielnia, którego finał odbywa się na targach Budma.
Z inicjatywy Związku obchodziliśmy również uroczystości „800-lecia ceramiki na ziemiach polskich”. Z tej okazji wy-
daliśmy specjalną odznakę „Za zasługi dla ceramiki budowlanej”. Kapituła nadała 275 odznak dla zasłużonych pracowników
oraz 15 firmom związanych z ceramiką budowlaną.
Jako organizacja krajowa, Związek Pracodawców Ceramiki Budowlanej jest także wieloletnim członkiem TBE
(Tiles&Bricks Europe) – europejskiego stowarzyszenia producentów dachówek i cegieł ceramicznych adresującego
kwestie naszej branży w Brukseli.
Z wyrazami szacunku,
Mirosław Jaroszewicz
Prezes Związku Pracodawców Ceramiki Budowlanej
Szanowni Państwo,
ceramika budowlana
ESG czyli rozwój zrównoważony
w produkcji ceramiki budowlanej
Używane do budowy wyroby z ceramiki powsta-
ją z naturalnych materiałów, są bardzo trwałe
i nadają się do ponownego wykorzystania lub
recyklingu. Te właściwości są dobrą podwali-
ną dla działań proekologicznych, ale realizacja
strategii zrównoważonego rozwoju wymaga
znacznie większego zaangażowania - potrzebne
jest efektywne obniżanie śladu węglowego i za-
pewnienie cyrkularności cyklu życia produktu.
Jak radzą sobie z tym producenci ceramiki bu-
dowlanej?
Ceramika wypalana jest w wysokiej temperaturze. I to chy-
ba jedyne, co można jej zarzucić w kontekście wpływu na
środowisko, a i tak, dzięki postępowi technologicznemu, ten
negatywny wpływ stale się obniża. Pomimo wypału, wyroby
z ceramiki budowlanej są jednymi z najbardziej przyjaznych
dla naszego ekosystemu. Produkowane od zawsze z natu-
ralnych surowców, takich jak glina, woda i piasek, są cał-
kowicie pozbawione sztucznych dodatków, metali, barwni-
ków, alergenów i szkodliwych substancji. Ich trwałość sięga
dziesiątek, a nawet setek lat, redukując zapotrzebowanie
na nowe surowce. Ponadto w swoim cyklu życia mogą być
wielokrotnie wykorzystywane, następnie przetworzone
i użyte ponownie. Te naturalne cechy ceramiki budowla-
nej stanowią solidną podstawę strategii zrównoważonego
rozwoju. Reszta w rękach producentów. I patrząc na lide-
rów branży, trzeba przyznać, że podchodzą do tematu od-
powiedzialnie i świadomie. Dobrym przykładem są choćby
działania Wienerberger, które firma realizuje w ramach
trzyletnich Programów Zrównoważonego Rozwoju oraz wy-
mgr inż. Mirosław Rzeszutko
dawane od 2019 roku Raporty, pokazujące dbałość o ob-
niżanie śladu węglowego i zapewnienie gospodarki obiegu
zamkniętego w procesie wytwarzania swoich produktów –
na tej podstawie przytoczono w treści szczegóły dotyczące
poszczególnych działań. Te przedsięwzięcia mają swoje ofi-
cjalne potwierdzenie w Świadectwach Efektywności Ener-
getycznej, inaczej nazywanych Białymi Certyfikatami, które
po szczegółowym audycie są przyznawane przez Prezesa
Urzędu Regulacji Energetyki.
Dobre praktyki odpowiedzialnych producentów
Produkcja ceramiki wymaga dbałości o to, żeby cały cykl
życia produktu był przyjazny dla środowiska, począwszy
od surowca, przez fazę przetwarzania i użytkowania, aż po
zagospodarowanie odpadów. Na przykładzie wspomnianej
strategii Wienerberger, widać, że jest to możliwe dzięki
działaniom takim jak: wdrażanie gospodarki surowcami
w obiegu zamkniętym, redukcja bezpośredniej emisji ga-
zów cieplarnianych, obniżanie śladu węglowego poprzez
pozyskiwanie energii elektrycznej z odnawialnych źródeł,
doskonalenie procesów produkcyjnych i zakupowych oraz
świadome gospodarowanie wodą opadową i jej wykorzy-
stywanie przy produkcji ceramiki. Prowadzone są również
działania na rzecz rozwoju bioróżnorodności oraz rekulty-
wacja terenów powydobywczych, celem przywrócenia ich
naturze i lokalnym społecznościom.
Optymalizacja procesu produkcji
Aby zapewnić niskoemisyjność wyrobów ceramicznych,
potrzebne jest obniżenie śladu węglowego przy ich wy-
twarzaniu. To z kolei jest możliwe dzięki wdrażaniu opty-
malizacji procesów produkcji. Transformacja odbywa się
na kilku płaszczyznach. Odpowiedzialny producent ceramiki
pozyskuje glinę z lokalnych miejsc wydobycia, ograniczając
ślad węglowy związany z transportem. Energia elektrycz-
na wykorzystywana na liniach produkcyjnych ma całkowite
pokrycie w odnawialnych źródłach, takich jak fotowoltaika
czy wiatraki. Podczas procesów produkcyjnych odzyskuje
się wodę i ciepło. Modyfikowane są również mieszanki. Do
masy ceramicznej dodaje się materiały pochodzące z od-
zysku, jak na przykład trociny stanowiące odpad z obróbki
drewna – zamiast do utylizacji, trafiają do produkcji pusta-
ków ściennych. Wykorzystanie biomasy pozwala producen-
tom realnie ograniczyć wskaźnik emisyjności. Co ważne,
modyfikacje mieszanek nie mają wpływu na końcową ja-
kość produktu, a w przypadku ceramiki poryzowanej nawet
poprawiają jej parametry. Dobrym przykładem jest linia ni-
skoemisyjnych pustaków Porotherm Klima+. Dzięki zawar-
tości biomasy, która zapewnia lepszą poryzację materiału,
pustaki mają lepszą termoizolacyjność niż rozwiązania
tradycyjne – w przypadku ściany z pustaków Porotherm 25
Dryfix współczynnik U = 0,95 W/(m2K), a ściana z Porotherm
25 Klima+ Dryfix ma U = 0,80 W/(m2K). Jednocześnie nowe
pustaki, dzięki wdrożeniu wspomnianych procesów opty-
malizacji produkcji, już na tym etapie umożliwiają osiągnię-
cie o 20% niższej emisji CO2.
Zamknięty obieg wody
Odzyskiwanie wody jest ściśle powiązane z narastającym
w Polsce problemem lokalnego zagrożenia suszą hydrolo-
ceramika budowlana
giczną. Są regiony, w których dochodzi nawet do braków
wody w wodociągach. Aby zabezpieczyć potrzeby mieszkań-
ców, w zakładach produkcyjnych wdrażane są rozwiązania
w ramach gospodarki o obiegu zamkniętym. Jest to powią-
zane z magazynowaniem wody z opadów atmosferycznych
z wyrobisk. Przykładem może być firma Wienerberger, któ-
ra w zakładzie w Oleśnicy odzyskuje w ten sposób rocznie 8
000 m3 wody (52% wszystkich zasobów wykorzystywanych
do produkcji), co odpowiada zużyciu wody w ciągu roku
przez 60 gospodarstw domowych. Odzyskana woda jest zu-
żywana do przerobu wstępnego surowców oraz zraszania
placów magazynowych.
Pośrednim czynnikiem wpływającym na lepsze zarządza-
nie gospodarką wodną jest też koncepcja „suchej budowy”.
Producenci ceramicznych elementów murowych opraco-
wują zaprawy nie wymagające rozrabiania z wodą albo po-
trzebujące jej w minimalnym stopniu, tak, aby ściany można
było wznosić niemal na sucho.
Odzysk ciepła z wózków piecowych
Mowa o recyrkulacji powietrza, czyli ponownym wykorzy-
staniu odzyskanego ciepła odpadowego z platform trans-
portowych wyjeżdżających ze strefy wypału. Zanim pustaki,
cegły czy dachówki zostaną przekierowane do strefy pale-
towania i pakowania, muszą wystygnąć. Ciepło wydzielane
podczas studzenia jest dla procesu produkcyjnego cenną
energią grzewczą – jego odzyskiwanie odbywa się za po-
mocą specjalnych odciągów lub tuneli studzących. Prze-
kazują one gorące powietrze do suszarni, gdzie zużywane
jest do wstępnego grzania. Pozwala to zmniejszyć zużycie
gazu, a tym samym bezpośrednią emisję dwutlenku węgla
do atmosfery.
Zmiana systemu pakowania
Ułożone na paletach wyroby ceramiczne muszą być zabez-
pieczone na czas magazynowania, transportu i składowa-
nia. Najlepszym materiałem ochronnym jest folia, jednak
zasilane gazem ziemnym foliarki termokurczliwe są bardzo
energochłonne, wymagają też okresowej konserwacji i na-
praw. Odpowiedzialni producenci ceramiki budowlanej za-
stępują je technologią stretch hood. Elastyczna, precyzyj-
nie dopasowana do palety folia jeszcze skuteczniej chroni
przed wilgocią i kurzem oraz przed przemieszczaniem czy
uszkodzeniem elementów podczas ich przewozu, a nie wy-
maga zasilania gazem.
W samych zakładach Wienerberger rezygnacja z owijarek
na rzecz folii stretch oznacza redukcję emisji CO2 o 105 ton
rocznie. Ponadto, dzięki wyższej niż folia termokurczliwa od-
porności na przebicie, możliwa jest redukcja grubości folii,
co zmniejsza zużycie tworzyw sztucznych i ilość odpadów.
Rewitalizacja i recykling produktów ceramicz-
nych
Nowe, niewykorzystane podczas budowy uszkodzone ele-
menty, ścinki czy odpady poprodukcyjne już od dawna mieli
się i wdraża do ponownego obiegu w procesie produkcyj-
nym lub wykorzystuje jako utwardzenie dróg. Gospodarka
obiegu zamkniętego produktu to jednak idea znacznie szer-
sza, a budownictwo zrównoważone wymaga działania nie
tylko w obrębie „czystego” materiału, ale również na tkance
istniejącej zabudowy. Ceramika ma tu znaczącą przewagę
nad każdym innym typem budulca, bo budynki, w których
użyto wyrobów z ceramiki, są po pierwsze trwałe, a po dru-
gie pięknie się starzeją. Architekci i inwestorzy chętnie po-
dejmują inicjatywy pozwalające je ożywić, przekształcając
w modne, luksusowe przestrzenie, czego przykładem są
nie tylko obiekty komercyjne, takie jak łódzka Manufaktu-
ra, Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej Elektrownia
w Radomiu czy znajdujące się w Warszawie Elektrownia Po-
wiśle, Centrum Praskie Koneser i Hala Koszyki, ale również
domy, na przykład Rudy Dom w Rudach, Dom z recyklingu
czy Dom dla Bezdomnych w Jankowicach. Do ich rewitali-
zacji, poza zachowaniem istniejących fragmentów murów,
użyto starych ceramicznych cegieł i dachówek pozyskanych
lokalnie z rozbiórki, a miejsca, w których nie było to moż-
liwe, uzupełniono nowymi, dopasowanymi do zabytkowego
charakteru każdej inwestycji. Ten zabieg określany jest jako
„adaptive reuse” lub „recykling budynków” i polega na reno-
wacji oraz wykorzystaniu istniejącego obiektu na cele inne
niż jego pierwotna funkcja. Drugie życie tchnięte w budynki
dobrze wpisuje się w stategię ESG.
Z kolei te wyroby z ceramiki, które dokonały już swojego
żywota i nie mogą zostać wykorzystane jako budulec, rów-
nież nie pozostają bezużyteczne. Poddaje się je procesowi
recyklingu, krusząc i wykorzystując na podbudówki ścieżek,
dróg dojazdowych, jako nawierzchnię kortów tenisowych
czy podłoże dla roślin albo dodając jako surowiec do no-
wych produktów. Dzieje się tak na przykład przy produk-
cji akustycznego bloczka betonowego Porotherm Sono 18.
W jego składzie jest aż 30% kruszywa recyklingowego pozy-
skiwanego z rozbiórki konstrukcji ceramicznych.
Neutralność klimatyczna
Wracając do pytania postawionego na początku – jak pro-
ducenci ceramiki budowlanej radzą sobie ze strategią ESG
- widać, że sukcesywnie realizowane są krótko- i średnio-
terminowe plany w zakresie ochrony środowiska. Machina
ruszyła, a kolejne lata z całą pewnością oznaczać będą ko-
lejne innowacje i optymalizacje. Wspólnym celem jest oczy-
wiście długoterminowe założenie osiągnięcia neutralności
klimatycznej do 2050 roku.
Woda jest trudnym budowlanym przeciwnikiem.
Wilgoć wpływa destrukcyjnie na kluczowe para-
metry materiałów ściennych, pogarsza ich izo-
lacyjność termiczną, wytrzymałość, jest przy-
czyną rozwoju pleśni i grzybów. Aby umożliwić
murom osiągnięcie deklarowanych właściwości,
a wewnątrz budynku zapewnić zdrowy mikrokli-
mat, najlepiej inwestować w materiały suche.
Ceramika budowlana jest pod tym względem
bezkonkurencyjna.
Z inżynierskiego punktu widzenia bezpieczna przegroda to
taka, która spełnia określone wymagania w zakresie wy-
trzymałości, termiki i zdrowia. Badania przeprowadzone
na materiałach budowlanych przez Związek Pracodawców
Ceramiki Budowlanej we współpracy z Instytutem Techniki
Budowlanej jasno poskazują, że zawilgocenie nie pozostaje
bez wpływu na parametry elementów ściennych, a co za
tym idzie całych przegród. Tymczasem wody na budowie nie
brakuje. Dawniej, kiedy proces inwestycyjny trwał 2-3 lata,
mury wysychały bez względu na to, z czego były wykonane.
Dziś, jak wynika z badań statystycznych, większość Polaków
chciałaby wprowadzić się do swojego domu jak najszybciej.
Aby zminimalizować negatywne skutki pośpiechu, najlepiej
zbudować dom z takiego materiału, który pozwoli ścianom
najszybciej wyschnąć. Zgodnie z wynikami badań, wśród
elementów murowych takim zdrowym materiałem jest ce-
ramika.
Skąd woda w ścianach?
Woda obecna jest już w samych elementach murowych,
jako pozostałość po procesie produkcyjnym. Tę wilgotność
początkową określa się jako „fabryczną”. W ścianach muro-
wanych woda wprowadzana jest również wraz zaprawami,
a później tynkami. Mury narażone są też na zalewanie wodą
opadową, co w skrajnej sytuacji może nawet doprowadzić
do stanu pełnego nasycenia elementów. Nie jest to groźne,
pod warunkiem, że wszystko szybko wyschnie. Jednak kiedy
wilgotność przekracza wartość ustabilizowaną, charaktery-
zującą się pewną stałością w czasie eksploatacji, mówi się
o nadmiernym zawilgoceniu ściany. Taki stan niekorzystnie
wpływa na właściwości cieplne muru, jego wytrzymałość
oraz warunki klimatyczne wewnątrz budynku.
Wpływ wilgotności na wytrzymałość ceramiki
Podczas projektowania budynku przyjmuje się określone
docelowe wartości obciążeń, jakie przekazywane są na ele-
menty konstrukcyjne. Trzeba jednak pamiętać, że obciąże-
Bezpieczeństwo ścian z pustaków
ceramicznych w kontekście wilgotności
nia te nie są stałe, lecz rosną w miarę wznoszenia muru
i wykonywania ciężkich prac związanych ze stropem czy da-
chem, a dopiero pod koniec budowy stabilizują się na pozio-
mie użytkowym. Dla materiału ściennego najkorzystniejsza
jest zatem sytuacja, kiedy zachowuje możliwie najwyższą
wytrzymałość na ściskanie zaraz po wmurowaniu. A jak to
wygląda w kontekście wilgoci? Wspomniano już, że każdy
materiał murowy wykazuje pewien stopień zawilgocenia
„fabrycznego”. Zatem z punktu widzenia bezpieczeństwa
konstrukcji to właśnie w tym stanie najbardziej istotny jest
jego parametr nośności, bo z takich elementów stawia się
ściany.
W badaniach porównano pod tym kątem trzy rodzaje ma-
teriałów murowych: pustaki ceramiczne, bloczki z betonu
komórkowego i bloczki silikatowe. Wyniki pokazały, że tuż
po przywiezieniu na budowę największe zawilgocenie miały
bloczki z betonu komórkowego – ok. 30%. One też odno-
mgr inż. Mirosław Rzeszutko
ceramika budowlana
ramicznych średnio po 4 miesiącach wysychają do stanu
zawilgocenia ustabilizowanego, jakie utrzymuje się w wa-
runkach rzeczywistych podczas eksploatacji budynku. Dla
porównania, w analogicznym budynku z silikatów w ścia-
nach znajduje się 4 061 l wody, a z betonu komórkowego
10 779 l i tak wysokie zawilgocenie drastycznie wydłuża
czas schnięcia murów, nawet do trzech i pół roku. Można
oczywiście wspomagać się suszeniem, to jednak wiąże się
z dodatkowym zużyciem energii (w zależności od materiału
i warunków nawet ponad 7 000 kWh). Warto tu podkreślić,
że zastosowanie zewnętrznego ocieplenia z wełny mineral-
nej przyśpiesza proces odsychania ścian, a ze styropianu -
spowalnia. Do zawilgocenia „fabrycznego” dochodzi jeszcze
wilgoć budowlana, należałoby zatem uwzględnić również
nasiąkliwość poszczególnych grup materiałów oraz zdol-
ność ich odsychania. Ceramika wykazuje nasiąkliwość rzę-
du 20%, znacznie mniejszą niż beton komórkowy (65%), choć
nieco większą niż silikaty (15%). Jednocześnie, dzięki swo-
jej strukturze, pustaki ceramiczne najszybciej wysychają.
Czas, w jakim przegrody będą suche i osiągną deklarowane
parametry, jest więc w każdym przypadku najkrótszy dla
ceramiki. Przekładając to na prostą budowlaną praktykę,
jeśli budowa zakończy się wiosną, to jesienią mury będą już
suche, można je ocieplić, a współczynnik przenikania ciepła
U przegrody będzie zgodny z zakładaną wartością projekto-
wą od razu w pierwszym sezonie grzewczym, bez strat spo-
wodowanym zawilgoceniem. To najkorzystniejszy wariant
ekonomiczny, a jednocześnie najbardziej bezpieczny wybór
pod kątem fizyki cieplnej budowli.
Zdrowy dom w aspekcie wilgotności murów
Wilgotne ściany to potencjalne ognisko zagrożenia mikro-
towały największy spadek wytrzymałości wynikający z za-
wilgocenia, wynoszący około 20-30% wartości docelowej.
Bloczki silikatowe po zakupie wykazywały wilgotność ok. 3%,
co powodowało spadek ich wytrzymałości aż o jedną trze-
cią. Najmniejszym zawilgoceniem „fabrycznym”, nie prze-
kraczającym 1%, charakteryzowały się pustaki ceramicz-
ne, one też wykazywały największą stabilność, jeśli chodzi
o nośność (I). Oznacza to, że w momencie wbudowania ich
wytrzymałość praktycznie nie różni się od zakładanej. Co
więcej, nawet w stanie nasyconym, czyli przy wilgotności
ok. 15%, spada średnio tylko o kilka procent. Dla porównania,
bloczki z betonu komórkowego tracą w stanie nasyconym
około 40% nośności, a elementy silikatowe połowę. Cerami-
kę można więc uznać za najbardziej bezpieczny konstruk-
cyjnie materiał ścienny.
Wilgotność elementów murowych a termika
ścian
Oczywistym jest, że zawilgocenie ścian negatywnie wpły-
wa na ich izolacyjność cieplną, dlatego dopóki mury nie
wyschną, trzeba liczyć się ze stratami ciepła z budynku
większymi od zakładanych. Im szybciej przegrody będą
suche, tym lepiej. Ceramika, ze względu na proces wypa-
łu, jest najsuchszym materiałem murowym. Temperatura
9000C sprawia, że przy opuszczaniu fabryki średnia zawar-
tość wody w pustakach mniej niż 1%. Ile to oznacza wody
do odparowania? Jak wynika z badań statystycznych, Polacy
najchętniej decydują się na domy o powierzchni między 100
a 150 m2, do oszacowania można więc przyjąć za miarodajny
budynek o powierzchni 130 m2. W takim domu ściany wy-
murowane z ceramiki na zaprawie tradycyjnej zawierają
679 l wody (II), co powinno odparować maksymalnie w ciągu
pół roku - w korzystnych warunkach ściany z pustaków ce-
biologicznego. Tylko suche środowisko jest w stanie zapo-
biec tworzeniu się i namnażaniu grzybów oraz pleśni. Im
szybciej mury wyschną, tym większa szansa, że wewnątrz
budynku już od początku eksploatacji będzie panował zdro-
wy mikroklimat. Warto przy tym pamiętać, że ocieplone
i wykończone od środka ściany mają utrudniony proces
schnięcia, a dzisiejsi inwestorzy raczej śpieszą się z prze-
prowadzką. Zakryte warstwą tynku czy płytek mury schną
powoli, a obecna w nich wilgoć może utrzymywać się przez
długie miesiące, narażając mieszkańców na alergie i kłopo-
ty z układem oddechowym - intensywna przemiana materii
grzybów prowadzi do kilkukrotnego zwiększenia ich masy
w ciągu doby, a liczba zarodników rośnie jeszcze gwałtow-
niej (III).
Przyjmuje się, że wzrost grzybów ulega zahamowaniu, kie-
dy zawartość wody w podłożu jest nie większa niż 11-14%.
Dla murów istotna jest graniczna wilgotność masowa, która
jest niższa, bo wynosi jedynie 5-6%. Wyroby ceramiczne już
w momencie dostawy mają wilgotność poniżej tego gra-
nicznego poziomu. Wprowadzona woda budowlana również
szybko odparowuje, bo mury z ceramiki wysychają mak-
symalnie w pół roku, podczas gdy ściany z betonu komór-
kowego mogą potrzebować nawet trzech i pół roku, zanim
osiągną ustabilizowaną bezpieczną pod kątem rozwoju
grzybów wilgotność.
Odrębną kwestią jest kondensacja pary wodnej w ścianach
w trakcie użytkowania budynku. Tutaj wiele zależy od po-
prawnego zaprojektowania przegród w kontekście fizyki
budowli, doboru materiału pod kątem oporu cieplnego, pa-
roprzepuszczalności, grubości i rodzaju termoizolacji, wy-
kończenia. Jeśli chodzi o ściany z ceramiki, przy właściwym
ich wykonaniu nie ma możliwości wystąpienia kondensacji
na granicy warstwy termoizolacyjnej i muru, zagrożenie ta-
kie nie występuje też w ścianach jednowarstwowych. Nie
ma zatem warunków do rozwoju grzybów i pleśni. Co więcej,
ceramiczne mury sprzyjają utrzymaniu optymalnego dla
zdrowia poziomu wilgotności w pomieszczeniach, wchłania-
jąc nadmiar pary wodnej, a oddając ją, gdy powietrze jest
zbyt suche. Ceramika ponownie okazuje się najzdrowszym
materiałem na ściany domu.
(I) Praca badawcza dotycząca zmian wytrzymałości na ściskanie trzech grup elementów mu-
rowych, w zależności od stopnia zawilgocenia, nr pracy 02528/16/ZOONZK, Instytut Techniki
Budowlanej, Warszawa, luty 2017. Praca badawcza dotycząca cieplno-wilgotnościowych wła-
ściwości użytkowych murów wykonanych z pustaków ceramicznych, bloczków silikatowych,
betonu komórkowego, nr pracy 01716/14/ZOONF, Instytut Techniki Budowlanej, Warszawa,
luty 2015.
(II) Praca badawcza dotycząca cieplno-wilgotnościowych właściwości użytkowych murów wy-
konanych z pustaków ceramicznych, bloczków silikatowych, betonu komórkowego, nr pracy
01716/14/ZOONF. Szczegóły dotyczące badań opublikowane były w numerze „Ceramika Bu-
dowlana 1-2/2015”.
(III) Praca badawcza dotycząca cieplno-wilgotnościowych właściwości użytkowych murów wy-
konanych z pustaków ceramicznych, bloczków silikatowych, betonu komórkowego, nr pracy
01716/14/ZOONF.
10
ceramika budowlana
Szlifowane pustaki ceramiczne.
Nowa epoka w budowaniu ścian
Podczas planowania budowy, projektanci, wykonawcy i inwestorzy coraz częściej sięgają po innowacyjne rozwiązania, które mogą
zoptymalizować proces budowlany. Jednym z takich rozwiązań jest zastosowanie szlifowanych pustaków ceramicznych.
mgr inż. arch. Piotr Krupa
Historia ceramiki budowlanej w pigułce
Historia cegły jest długa i nierozerwalnie spleciona z histo-
rią ludzkości. Ceramika budowlana od wieków pozostaje
cenionym materiałem.
Najwcześniej zalety cegieł odkrywali mieszkańcy starożyt-
nych cywilizacji, jak Mezopotamia, Egipt czy Babilon. Pierw-
sze cegły, pojawiające się tysiąclecia przed naszą erą, nie
były wypalane, lecz suszone na słońcu. Dopiero w Mezopo-
tamii w połowie III tysiąclecia p.n.e. proces wypału nadał
ceramice większą trwałość. W różnych regionach świata
ceramika rozwijała się w odmienny sposób, a np. w Chinach
powstały pierwsze ceramiczne dachówki.
W starożytnym Rzymie cegła stała się powszechnym ma-
teriałem budowlanym, umożliwiającym konstrukcję łuków,
sklepień i innych zaawansowanych struktur architektonicz-
nych. W średniowiecznej Europie, od XII wieku, cegła domi-
nowała w budownictwie miejskim i sakralnym, stanowiąc
fundament murów obronnych, zamków czy kościołów. Ce-
gła to również podstawowy materiał budowlany Europy śre-